Gerrit Dam en Conny Bloemhoff aan het woord over de groeicurve!
Gerrit Dam over het bepalen van de groeicurve
Sinds eind januari ben ik (Gerrit Dam) begonnen met het wegen van jongvee op verschillende melkveebedrijven. Ondertussen hebben dan ook al een heel aantal melkveebedrijven meer inzicht in de groeicurve van hun jongvee. Voor deze melkveehouders is inzichtelijk gemaakt waar de mogelijke knelpunten liggen van de jongvee-opfok. Het jongvee op deze bedrijven volg ik dan ook voor een bepaalde periode om zoveel mogelijk gegevens binnen te halen.
De eindresultaten van de groeicurve verschillen erg per bedrijf. Zo groeien de kalveren op het ene bedrijf ruim boven de 800 gram per dag in de eerste drie levensweken, wat positieve informatie is voor de melkveehouder. Je wilt namelijk in de eerste drie levensweken een minimale groei van 800 gram per dag zien bij deze kalveren. Daarentegen valt de groei in de eerste drie levensweken op andere bedrijven lager uit. Voor deze bedrijven is het dan zaak om nog eens goed de jongvee-opfok door te nemen, mogelijk in samenspraak met de dierenarts. Zo levert het opstellen van de groeicurve altijd nuttige informatie op en kan de jongvee-opfok worden geoptimaliseerd!
Hieronder een geanonimiseerd voorbeeld van een groeicurve. In de tabel ziet u het lichaamsgewicht van verschillende kalveren op verschillende weegmomenten. Vervolgens is berekend hoeveel de kalveren gemiddeld groeien in de verschillende periodes (1 t/m 21 dagen, 22 t/m 90 dagen en >91 dagen). De richtlijnen voor de gemiddelde minimale groei in deze periodes is verschillend;
- 1 t/m 21 dagen: minimaal 800 gram groei per dag
- 22 t/m 90 dagen: minimaal 850 gram groei per dag
- >91 dagen: minimaal 1000 gram groei per dag
In de tabel kunt u aflezen dat kalf 5 een minder goede start heeft gemaakt dan de overige kalveren. Ook valt op uit deze tabel dat kalf 4 een goede start heeft gemaakt qua groei maar dat het kalf in de periode van > 91 dagen is gedaald in de gemiddelde groei. Het is voor dit bedrijf zaak om samen met Gerrit te onderzoeken hoe het kan dat deze twee kalveren een dip hebben gehad in de groei. Om zo de jongvee-opfok te optimaliseren.
Conny Bloemhoff over het frequent wegen van kalveren:
Nadat ik had mee gedaan met een onderzoek van een student van Van Hall Larenstein over de groei van het kalf, zag ik het belang van het frequent wegen in. Nu de veeartsenpraktijk een weegschaal heeft aangeschaft kan ik het frequent wegen toepassen. Eerder had ik hiervoor de mogelijkheid niet. Bij het frequent wegen van kalveren krijg je veel informatie die behulpzaam kan zijn voor het management in de kalveropfok. Aan de hand van een groeicurve kunnen kalveren worden geobserveerd en kan er adequaat op ingespeeld worden. Als een kalf achterblijft in groei is zij vatbaarder voor ziektes, dat wil ik voorkomen. Want iedere ziekte kost groei. Elke groeistop in de eerste fase gaat ten koste van de uierontwikkeling en remt de ontwikkeling van de organen en het verterings- en immuunsysteem.
De groei in de eerste acht weken is het belangrijkste voor de ontwikkeling van het kalf. Om een goede groei en conditie te realiseren heb ik gekozen om de kalveren de eerste vijf à zes weken onbeperkt biest en daarna onbeperkt kunstmelk te laten drinken. Na de periode van onbeperkt voeren wordt de melk langzaam afgebouwd. De kalveren mogen dan tot een half jaar onbeperkt krachtvoer, hooi en water nemen. Het is mooi om via de groeicurve te zien dat kalveren de juiste groei behalen die passen bij mijn voersysteem.
De groeicurve helpt mij bij het maken van keuzes. Ik had twee kalveren waarbij de gemiddelde groei per dag naar beneden ging. Door de kalveren te observeren, werd duidelijk dat ze hun voerbak vervuilden. Door de voerbak te verplaatsen en de kalveren preventief te behandelen tegen coccidiose steeg de groeilijn weer geleidelijk. Hiermee kon ik verdere groeivertraging voorkomen. Alle kalveren werden preventief behandeld tegen coccidiose omdat één kalf doormiddel van een mestmonster positief werd getest. Het geteste kalf oogde niet ziek, de conditiescore was nog goed. De groeicurve gaf aan dat het kalf niet genoeg consumeerde om haar energiebehoefte voor de groei te voldoen.
Een kalf is een kudde dier, het liefst fok ik twee kalveren op in één hok. De groeicurve dwong mij kritisch te gaan kijken naar twee kalveren in een groepshok. Ik zag twee gezonde kalveren, de één groter dan de ander, glanzend in hun vacht. Naar aanleiding van de groeicurve ging ik observeren. Het bleek dat het grote kalf voor de speenemmers ging liggen, en de melk voor het grootste deel opdronk. Het kleinere kalf kreeg zo geen kans om bij de melk te komen, ze was nog te jong om goed te groeien van kracht- en ruwvoer. Na deze constatering heb ik de kalveren apart gezet. Het kleinere kalf had moeite met het oppakken van het drinken van melk. Na een paar dagen dronk en vrat ze bijna niets meer. Na overleg met de veearts is besloten haar multivitamine en novem te geven om het kalf energie te geven om te vreten en te drinken. Vrij snel daarna dronk en vrat ze weer. Bij de resultaten van de volgende weging was de groei te zien in een toenemende lijn. Het grote kalf dronk zoveel melk dat het afbouwen van melk moeilijk ging. Bij de volgende weging werd duidelijk dat het management in het afbouwen van de melk niet goed ging bij dit kalf. Dit is een reden voor mij om nog eens kritisch te gaan kijken naar het afbouw proces van de melk.
Ik heb gekozen om de kalveren maandelijks te laten wegen, omdat ik dan meer inzicht krijg in het management van mijn kalveropfok. Het schatten van gewicht vind ik te moeilijk. Het meten van de borstomvang vind ik onbetrouwbaar bij kalveren onder de 3 maanden. Kalveren groeien soms wel in hoogte terwijl de conditie afneemt zonder dat je dat goed in de gaten hebt. De conditiescore bij een jong kalf vind ik moeilijk, omdat er binnenin het lichaam van een kalf iets gaande kan zijn voordat dat zich uit.
Omdat ik heb geleerd hoe belangrijk de groei en ontwikkeling is voor de latere melkproductie ben ik blij dat ik nu de mogelijkheid heb om door frequente weging optimale groei en conditie te realiseren.
Bent u ook geïnteresseerd om meer inzicht te verkrijgen in de groeicurve van uw jongvee? Dan kunt u contact opnemen met de praktijk op: 0512-332650 of per e-mail: gerritdam@tuskendikenenfeanen.nl